Urugwaj

Bandoneon – czytaj: bandonjon - (Wikipedia) - instrument z grupy idiofonów dętych klawiszowych (wg innej klasyfikacji należy do grupy aerofonów), rodzaj harmonii ręcznej w typie concertiny, często mylony z akordeonem. Posiada 88 lub więcej guzików i czworokątną obudowę. Zbudowany został w 1854 r. w Niemczech przez Heinricha Banda i od jego nazwiska pochodzi nazwa instrumentu. Pierwotnie miał służyć do grania muzyki religijnej w kościołach; współcześnie wykorzystywany jest przede wszystkim do grania tanga. Wybitnym wirtuozem bandoneonu był Astor Piazzolla.

Opowieść Astora

Opowieść po hiszpańsku

Escualo

Fuga y misterio

Fuga w Rosji

La Cumparsita

Luis Di Matteo - bandoneon (za Etno-Serpent)
Jeden z ostatnich wielkich bandoneonistów Ameryki Południowej

Astor Piazolla o Luisie di Matteo powiedział: "Muzyka Luisa di Matteo bardzo mi się podoba, nawet jeśli di Matteo jawi się czasem jako nieco abstrakcyjny i złożony artysta. Aby być twórczym trzeba pozostać wiernym sobie. Di Matteo to Di Matteo. Dlatego uważam go za najważniejszego urugwajskiego muzyka." ("El Pais", Montevideo; 22.05.1998)

Jeden z utworów na ostatniej płycie Luisa Di Matteo nosi tytuł "Suite Del Ultimo Bandoneonista" (Suita ostatniego bandoneonisty). Rzeczywiście, po śmierci Astora Piazzoli w roku 1992, Luis Di Matteo wydaje się być najwybitniejszym wirtuozem bandoneonu swojego pokolenia w Ameryce Południowej. Od samego początku swojej kariery muzycznej Matteo wykazywał imponującą niezależność w myśleniu o muzyce i sposobie jej przekazywania, prowadząc bandoneon ku muzyce klasycznej.

Luis Di Matteo urodził się w Urugwaju w roku 1934. Muzyczną edukację rozpoczął od konserwatorium w swoim rodzinnym mieście, Montevideo. W roku 1962 założył swój pierwszy zespół, a w roku 1980 po raz pierwszy koncertował w Europie. W latach 1983-1986 współpracował z konserwatorium w Detmold w Niemczech. W roku 1987 skomponował muzykę do szwedzkiego filmu Black Dawn/ Los Due'os del Silencio. Po raz pierwszy pracował i nagrywał z orkiestrą smyczkową w roku 1990/91. Goszcząc w rosyjskim Uljanowsku (miejsce narodzin Lenina) nagrał kompozycje własnego autorstwa z solistami Uljanowskiej Narodowej Orkiestry Symfonicznej (Del Nuevo Cielo, JARO 1991). Latem 1995 roku miała miejsce premiera jego największej kompozycji Concerto para contrabajo y orchestra de cuerdos (Koncert na kontrabas i orkiestrę smyczkową) w wykonaniu Urugwajskiej Orkiestry Filharmonicznej.

Połączenie instrumentów smyczkowych z bandoneonem ma długą tradycję w Ameryce Południowej. Od połowy XIX wieku, czyli od początków triumfalnej kariery bandoneonu, wynalezionego przez Niemca - Karla Banda, smyczki stały się integralnym elementem tzw. "orchestra tipica" (dwa bandoneony, dwoje skrzypiec, kontrabas i fortepian). Intensywna współpraca z orkiestrami smyczkowymi Luisa Di Matteo, przyczyniła się do rozwoju muzyki bandoneonowej. Matteo pokazał, że na bandoneonie grać można coś więcej niż tradycyjne tanga, wykonując na tym raczej trudnym instrumencie własne kompozycje pełne osobistej ekspresji, co zbliża go do europejskiej tradycji muzycznej.

Di Matteo czerpie inspiracje zarówno z tradycyjnej muzyki Ameryki Południowej, jak i muzyki klasycznej, wzorując się na współczesnych mistrzach, takich jak Arnold Schönberg. Dzięki swoim kompozycjom na bandoneon i orkiestrę smyczkową, pokazał jak ogromne są możliwości i ekspresja instrumentu.

Pena y dolor

Pisarze i poeci urugwajscy (za Wikipedią):